Pijnlijke gewrichten en spierpijn een symptoom van de overgang?
Stijfheid, stramme spieren en pijnlijke gewrichten en pezen (musculoskeletale pijn). Het komt veel voor bij vrouwen in de overgang en na de menopauze en de pijn kan kortdurend zijn maar sommige vrouwen hebben hier jarenlang last van. Deze klachten worden vaak niet als symptoom van de overgang herkend en dat is jammer.
Meerdere oorzaken voor pijnlijke gewrichten en spieren
Laten we beginnen door te stellen dat er uiteraard meerdere oorzaken zijn voor pijn in de spieren en gewrichten. Eerdere blessures, auto-immuunziekten, overbelasting, slijtage en ook het ouder worden zijn voorbeelden van factoren die van invloed zijn. Ook leefstijl zoals roken en overgewicht spelen een rol bij de ontwikkeling van dergelijke klachten.
Het verband tussen pijnlijke gewrichten en de overgang
Wat het exacte verband is tussen musculoskeletale pijn en de overgang en menopauze is nog niet helemaal duidelijk. Hier is simpelweg nog te weinig onderzoek naar gedaan. Feit is wel dat veel vrouwen in de ´overgangsleeftijd´ deze klachten ervaren.
Wat weten we wel? Tijdens de overgang gaan de geslachtshormonen progesteron en oestrogeen alle kanten op en dat deze hormonen uiteindelijk dalen tot een minimale hoeveelheid na de menopauze. We weten ook dat oestrogeen belangrijk is voor de ontwikkeling van spiermassa, het behoud van sterke botten en het heeft een ontstekingsremmende werking.
Door het ouder worden en de daling van het hormoon oestrogeen worden de botten brozer - dit kan zelfs leiden tot botontkalking (osteoporose) - en verliezen we spiermassa. Het is ook minder makkelijk om spiermassa op te bouwen. Sommige vrouwen kunnen opeens stramme, pijnlijke gewrichten en spierpijn krijgen. Blessures zoals een tenniselleboog of ‘frozen shoulder' komen vaker voor in deze leeftijdscategorie.
Onderzoek lijkt te suggereren dat vrouwen na de menopauze een hoger risico lopen op osteoartritis (artrose) - een aandoening aan de gewrichten waarbij het bot verandert en ontstekingen voorkomen. Dit zou dus te maken kunnen hebben met het verliezen van het hormoon oestrogeen.
Wat zijn de behandelmethodes bij pijnlijke spieren en gewrichten door de overgang?
Vrouwen hebben diverse mogelijkheden als het aankomt op de behandeling van deze pijnklachten tijdens overgang en menopauze.
Leefstijl
Voeding
Voeding speelt een belangrijke rol als het aankomt op het gezond houden van je botten en spieren. Eiwitten zijn een ‘must’ voor vrouwen en zeker juist ook in de overgang en na de menopauze. Eiwitten zijn de brandstof voor behoud van spiermassa en sterke botten. Ook calcium en vitamine D zijn belangrijk. Denk qua voeding aan groene bladgroenten, bonen, linzen, paddenstoelen, zuivel. Zonlicht is de beste manier om vitamine D aan te maken. Omega 3 vetzuren werken ontstekingsremmend en vind je in chiazaad, lijnzaad en (vette) vis.
Beweging
Om de botten sterk te houden is het belangrijk om het skelet regelmatig bloot te stellen aan schokken of klappen. Denk aan touwtje springen, hardlopen, traplopen of flink doorwandelen. Fietsen en zwemmen is heel gezond maar helpt niet bij het sterk houden van botten. Impact op het bot is daarvoor nodig. Krachttraining werkt goed om de afname van spiermassa te remmen of zelfs te doen groeien. Twee tot drie keer per week krachttraining is aan te raden voor vrouwen in de overgang en menopauze. Dus ondanks dat het misschien gek voelt om met pijn te gaan bewegen, is het wel goed om dit (voorzichtig) te doen!
Medische behandelopties
Hormoon Suppletie Therapie (HST) werkt voor sommige vrouwen goed, ook voor gewrichtspijn en spierpijn. Waarschijnlijk heeft dit te maken met dat het hormoon oestrogeen (enigszins) weer wordt aangevuld en de stimulerende en beschermende functie van dit hormoon weer toeneemt.
Voor die vrouwen die geen HST willen of kunnen nemen, is acupunctuur een mogelijke behandelvorm. Acupunctuur wordt ingezet tegen spierpijnen door specifieke punten te stimuleren in het lichaam. Ook fysiotherapie kan soms verlichting geven.
Huis, tuin en keuken middeltjes
Heating pads kunnen spierpijn en gewrichtspijn verlichten en ook koude therapie kan heilzaam zijn tegen zwelling en ontstekingen. Soms werkt het goed om warmte en koudetherapie af te wisselen. Het is een kwestie van proberen.
Paracetamol en NSAID’s zoals naproxen en ibuprofen kunnen tijdelijke verlichting geven maar dit is liever geen lange termijn oplossing. Supplementen zoals glucosamine kunnen ondersteunend werken. Ons advies is om niet zomaar supplementen te gebruiken maar dit altijd te doen in overleg met je (behandelend) arts.
Tot slot. Heb je zoveel gewrichtspijn en/of spierpijn dat je je dagelijkse dingen niet meer kan doen, ga dan vooral naar de huisarts. Het is belangrijk om uit te zoeken wat de oorzaak is.
