Waarom vrouwengezondheid een taboe is

Vrouwengezondheid is om verschillende redenen een taboe in veel culturen en samenlevingen. Veel medische onderwerpen blijven sowieso vaak onbesproken vanwege schaamte of ongemakkelijkheid. Bij thema’s die de gezondheid van vrouwen aangaan, bestaan er helaas opvallend veel taboes en stigma’s. Waarom is dat zo en wat zijn de gevolgen hiervan?

Waarom is vrouwengezondheid een taboe?

We zien iets als een taboe wanneer we opzettelijk proberen om het onderwerp te vermijden. Dit kan zijn omdat het sociaal onacceptabel is of omdat er gevoelens van schaamte aan verbonden zijn. Zo zijn er belangrijke culturele en sociale stigma's rondom diverse thema's rondom vrouwengezondheid. Denk aan menstruatie, vruchtbaarheid en menopauze. Dat merk je bijvoorbeeld duidelijk aan televisieseries en hoe er over menstruerende personen wordt gesproken of aan reclames voor maandverband waarin een blauwe vloeistof wordt gebruikt in plaatst van een rode. De reden dat dit met name thema’s betreft die verbonden zijn aan vrouwengezondheid zijn onder andere:

• Genderongelijkheid: de meeste culturen en samenlevingen hebben zich zo ontwikkeld dat de positie van mannen over het algemeen beter is. Mannen hebben historisch gezien meer macht en controle gehad. Dit heeft geleid tot onderdrukking van onderwerpen die specifiek betrekking hebben op vrouwen en dat idee zit nog steeds een beetje in ons denken.
• Focus op mannen in de geneeskunde: Een belangrijk gevolg van de genderongelijkheid is dat er historisch gezien minder onderzoek en geld is besteed aan ziekten en aandoeningen die specifiek vrouwen treffen. De geneeskunde heeft zich lange tijd met name gefocust op het mannelijk lichaam, waardoor veel medische studies op mannen gericht waren. Dit leidt helaas tot op de dag van vandaag op minder begrip en erkenning van aandoeningen bij vrouwen.
• Religieuze invloed: In veel religies worden onderwerpen zoals menstruatie en voortplanting als privé of zelfs onrein gezien. Hoewel religie tegenwoordig minder invloed heeft op het dagelijks leven door de privatisering van geloof en spiritualiteit, blijft dit nog steeds een beetje in onze cultuur zitten omdat religie zo lang wel heel veel invloed heeft gehad.
• Stigma of negatief beeld: Vrouwen die openlijk spreken over hun gezondheidsproblemen worden soms gestigmatiseerd - oftewel: er wordt snel negatief geoordeeld over deze vrouwen. Dat kan anderen ontmoedigen om hulp te zoeken of bepaalde onderwerpen aan te snijden.

Wat is het gevolg van het taboe?

Het belangrijkste gevolg van het taboe dat heerst rondom vrouwengezondheid is het gebrek aan openheid en onderwijs over vrouwenlichamen en -gezondheid. Dat betekent ook dat vrouwen niet de aandacht en zorg krijgen die ze nodig hebben. Doordat er minder makkelijk gesproken wordt over hun gezondheidsproblemen, zoeken vrouwen minder snel hulp en hebben ze te weinig kennis over hun eigen lichaam. Het probleem hiervan is dat mensen wellicht onnodig lang doorlopen met gezondheidsproblemen, met alle gevolgen van dien.

Daarnaast betekent een gebrek aan openheid en kennis dat vrouwen niet goed in staat zijn om beslissingen te maken over hun eigen lichaam. De vaak ingewikkelde medische taal in combinatie met een gevoel van schaamte zorgen voor een vertraagde diagnose en behandeling, maar ook voor onvoldoende informatie over preventieve of alternatieve maatregelen. Dit heeft ook invloed op het omgaan met pijn, omdat vrouwen vaak al van jongs af aan verteld krijgen dat pijn normaal is. Vervolgens spreken ze zich niet uit bij een arts over de klachten, die op zijn of haar beurt ook niet altijd goed weten hoe bepaalde thema’s te tackelen. Tot slot heeft het onbespreekbaar zijn van belangrijke gezondheidsthema’s, zoals de menopauze, een psychologische impact. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat werknemers zich niet uitspreken op hun werk tegen collega’s of hun baas over klachten.

Hoe kan het taboe worden doorbroken?

Zoals met veel problemen rondom negatieve labels en onbegrip is kennis de sleutel. Ook is het belangrijk dat het stellen van vragen wordt genormaliseerd. Open communicatie, onderwijs en bewustwording dat vrouwen niet alleen staan in hun twijfels, kunnen allemaal bijdragen aan het geleidelijk doorbreken van taboes. Weet dat FemmeUP er voor jou is om over welk thema dan ook te praten. Je kan een call inplannen door contact met ons op te nemen.